شاه فيروز
شاه فيروز ،يکي از بناهاي تاريخي سيرجان است که شامل يک ساختمان چهارطاقي آجري با هشت ستون ، و سقفي گنبدي شکل است که برروي اين ستون ها زده شده. اين بنا بر بالاي تپه اي در دوازده کيلومتري جنوب شرقي سيرجان و در کنار جاده سيرجان - بافت ، در سه کيلومتري شرق امامزاده علي و قلعه سنگ قرار دارد.
آجرهاي اين بنا به شکل مربع مي باشند و مردم اين نواحي نقل مي کنند که در ساختمان آن از شير شتر استفاده شده تا بنا محکم ساخته شود و پا برجا بماند. در اطراف آن ، و در تمام سطح تپه اي که بنا بر روي آن ساخته شده ، قسمتهاي شکسته و باقيمانده ظروف سفالي به چشم مي خورد و وجود تمدني عظيم را در اين نواحي نشان مي دهد. چهار ستون از اين ساختمان خراب شده و فرو ريخته ، اما سقف آن هنوز بر روي چهار ستون محکم ديگر باقيمانده است. برش داخلي سقف آن که به شکل بناهاي اسلامي تزيين و ساخته شده يادآور سبک معماري اسلامي است. اما به نظر مي رسد که اين زماني آتشکده بوده و در کف اين ساختمان ، نشانه حفره اي مستطيل شکل است که احتمالا به بوسيله افرادي که بدنبال اشيا عتيقه هستند. مورد کندکاو واقع شده است.
در سيرجان قومي بوده به اسم قوم شول و يا صول که در زمان انوشيروان بخاطر عدم اطاعت از او قتل عام شدند و تنها هشتاد نفر از آنها باقي ماند. اين قوم اکنون هم در سيرجان و بخصوص در روستاهاي اطراف همين ساختمان و در اميرآباد و دارستان مسکن دارند به استناد نوشته استاد باستاني پاريزي حقيقت موضوع اخير قوت بيشتري مي يابد.
«تنها نکته اي که بايد عرض کنم آن است که در همين کرمان ، يعني نزديک سيرجان ، يک چهار طاقي زيباي آتشکده مانندي هست که به نام شاه فيروز شهرت دارد و درست در همان جا است که هم اکنون طوايف شول در آنجا نزديک قلعه سنگ و کوه خواجويي مسکن دارند. آيا احتمال نمي شود داد که اين تعداد کم را شاه دستور داده باشد که در همين محل که به نام شاه فيروز خوانده مي شود يک روز شاه رام فيروز نام داشته اسکان داده باشد .»
در ترجمه کتاب نولد که نوشته شده است : « قوم ديگري به نام شول بگرفت (خسرو انوشيروان) و بفرمود تا همه را بکشند و تنها هشتاد تن از گردان ايشان را زنده گذاشتند و فرمود تا ايشان را در شهرام پيروز جاي دهند. اين گروه نيز مي بايست او را در جنگها ياري دهند .»
منبع: روزنامه آفرینش - روزنامه مستقل صبح ایران - تاریخ 1388/05/31 - روزنامه مستقل سراسري صبح ايران (شنبه)
